Τζορτζ Όργουελ: Ο οραματιστής συγγραφέας της «Φάρμας των Ζώων» και του «1984»

Ο Βρετανός συγγραφέας Τζορτζ Όργουελ είναι ένας από τους συγγραφείς με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως, ο οραματιστής συγγραφέας των βιβλίων «Η Φάρμα των Ζώων» (Animal Farm) και «1984» και των κλασικών μη λογοτεχνικών βιβλίων «Άστεγοι και αδέκαροι στο Παρίσι και στο Λονδίνο» (Down and Out in Paris in London), «Ο δρόμος προς την αποβάθρα του Γουίγκαν» (The Road to Wigan Pier) και «Φόρος Τιμής στην Καταλωνία» (Homage to Catalonia).

Ο Τζορτζ Όργουελ γεννήθηκε στη Βεγγάλη της Βρετανικής Ινδίας το 1903, ως Έρικ Άρθουρ Μπλαιρ. Φοίτησε στο κολέγιο Ήτον, όπου μάλιστα διδάχθηκε Γαλλικά από τον Άλντους Χάξλεϋ. Ο πατέρας του Όργουελ είχε υπηρετήσει τη Βρετανική Αυτοκρατορία και η πρώτη δουλειά του ίδιου του Όργουελ ήταν ως αστυνομικός στη Βιρμανία. Εργάστηκε επίσης ως δάσκαλος, πολιτοφύλακας, έμπορος λιανικής πώλησης και γενικώς καταφερτζής.

«Από πολύ νωρίς, ίσως από την ηλικία των πέντε ή έξι ετών, ήξερα ότι όταν μεγαλώσω θα γίνω συγγραφέας», γράφει ο ίδιος στο διάσημο δοκίμιό του “Why I Write” το 1946. «Μεταξύ των ηλικιών περίπου δεκαεπτά και είκοσι τεσσάρων ετών προσπάθησα να εγκαταλείψω αυτή την ιδέα, αλλά το έκανα με τη συνείδηση ότι εξοργίζω την αληθινή μου φύση και ότι αργά ή γρήγορα θα έπρεπε να ηρεμήσω και να γράψω βιβλία».

Έτσι και έκανε… Με το ψευδώνυμο Τζορτζ Όργουελ, αξιοποίησε όλες αυτές τις εμπειρίες και πολλές άλλες για να ασχοληθεί με τα μείζονα πολιτικά θέματα της εποχής του. Με τα δοκίμια και τα μυθιστορήματά του ενέπνευσε γενιές συγγραφέων, πολιτικών στοχαστών και κριτικών. Ο Τζορτζ Όργουελ ήταν ένας συγγραφέας που δεν φοβόταν να πει απλές αλήθειες στην εξουσία.

«Ήξερα ότι είχα μια ευχέρεια με τις λέξεις και μια δύναμη να αντιμετωπίζω δυσάρεστα γεγονότα, και ένιωθα ότι αυτό δημιουργούσε ένα είδος ιδιωτικού κόσμου στον οποίο μπορούσα να εκδικηθώ την αποτυχία μου στην καθημερινή ζωή», έγραψε ο ίδιος.

(AP Photo/ Russell Contreras)

Ωστόσο, ενώ ο Όργουελ ήταν ένας αιχμηρός πολιτικός συγγραφέας, ήταν και ένας ιδιόρρυθμος σοσιαλιστής. Ο σοσιαλισμός του αφορούσε λιγότερο τα πολιτικά συστήματα και περισσότερο αυτό που αποκαλούσε «κοινή αξιοπρέπεια» – την οποία συνέδεε με την ειλικρίνεια, την απλότητα και την αξιοπρέπεια.

Ο ίδιος υποστήριξε ότι τον συγγραφικό του προσανατολισμό του τον επέβαλε τρόπον τινά η εποχή του.

«Σε μια ειρηνική εποχή θα μπορούσα να είχα γράψει περίτεχνα ή απλώς περιγραφικά βιβλία, και θα μπορούσα να έχω παραμείνει σχεδόν ανυποψίαστος για την πολιτική μου πίστη. Όπως έχουν τα πράγματα, αναγκάστηκα να γίνω ένα είδος φυλλαδιογράφου [πολιτικού προπαγανδιστή]. Πρώτα πέρασα πέντε χρόνια σε ένα ακατάλληλο επάγγελμα (στην Ινδική Αυτοκρατορική Αστυνομία, στη Βιρμανία), και στη συνέχεια βίωσα τη φτώχεια και την αίσθηση της αποτυχίας. Αυτό αύξησε το φυσικό μου μίσος για την εξουσία και με έκανε να συνειδητοποιήσω για πρώτη φορά πλήρως την ύπαρξη των εργατικών τάξεων, και η δουλειά στη Βιρμανία μου έδωσε κάποια κατανόηση της φύσης του ιμπεριαλισμού: αλλά αυτές οι εμπειρίες δεν ήταν αρκετές για να μου δώσουν έναν ακριβή πολιτικό προσανατολισμό. Ύστερα ήρθε ο Χίτλερ, ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος κ.λπ. Μέχρι το τέλος του 1935 εξακολουθούσα να μην έχω καταλήξει σε μια σταθερή απόφαση».

Το 1936, όταν ξέσπασε ο ισπανικός εμφύλιος, ο Όργουελ αποφάσισε να συμμετάσχει στον αγώνα κατά του φασισμού. Στη Βαρκελώνη κατατάχθηκε στην αντισταλινική πολιτοφυλακή POUM και υπηρέτησε στο μέτωπο της Αραγονίας, πριν πυροβοληθεί στον λαιμό στις 20 Μαΐου 1937.

Ο Όργουελ μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο, χειρουργήθηκε και μεταφέρθηκε πίσω στη Βαρκελώνη. Χάρη στην επαγρύπνηση της συζύγου του Eileen, κατάφεραν και οι δύο να αποφύγουν τις κομμουνιστικές εκκαθαρίσεις. Επέστρεψαν στην Αγγλία, όπου, σιγοβράζοντας από την αντισταλινική οργή, ο Όργουελ έγραψε το “Homage to Catalonia” (1938).

«Ο ισπανικός εμφύλιος και άλλα γεγονότα το 1936-37 έκαναν την πλάστιγγα να γείρει και από τότε ήξερα πού βρισκόμουν. Κάθε γραμμή σοβαρής δουλειάς που έχω γράψει από το 1936 έχει γραφτεί, άμεσα ή έμμεσα, ενάντια στον ολοκληρωτισμό και υπέρ του δημοκρατικού σοσιαλισμού, όπως τον αντιλαμβάνομαι», έγραψε αργότερα.

«Όλοι οι συγγραφείς είναι ματαιόδοξοι, εγωιστές και τεμπέληδες, και στο βάθος των κινήτρων τους υπάρχει ένα μυστήριο. Η συγγραφή ενός βιβλίου είναι ένας φρικτός, εξαντλητικός αγώνας, σαν μια μακρά περίοδο κάποιας επώδυνης ασθένειας. Κανείς δεν θα αναλάμβανε ποτέ κάτι τέτοιο αν δεν τον οδηγούσε κάποιος δαίμονας, που δεν μπορεί ούτε να του αντισταθεί, ούτε να τον καταλάβει. […] Και ανατρέχοντας στο έργο μου, βλέπω ότι είναι κάθε φορά που μου έλειπε ένας πολιτικός σκοπός ήταν που έγραφα άψυχα βιβλία και προδόθηκα σε πορφυρά περάσματα, προτάσεις χωρίς νόημα, διακοσμητικά επίθετα και γενικά σε ανοησίες».

(AP Photo/ Russell Contreras)

Ο Τζορτζ Όργουελ πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 1950 από φυματίωση στο Λονδίνο, έχοντας ήδη γίνει παγκοσμίως γνωστός ως δημοσιογράφος και συγγραφέας: Για τα ρεπορτάζ του ως αυτόπτης μάρτυρας του πολέμου (στον Ισπανικο ΄Εμφύλιο) και της φτώχειας (ως περιπλανώμενος στο Λονδίνο, πλένοντας πιάτα στο Παρίσι ή επισκεπτόμενος ορυχεία και φτωχούς στο Γουίγκαν)… Για τα πολιτικά και πολιτιστικά σχόλιά του, όπου αντιστεκόταν στην εξουσία και έλεγε τα ανείπωτα («Αν η ελευθερία σημαίνει κάτι, σημαίνει το δικαίωμα να λες στους ανθρώπους αυτό που δεν θέλουν να ακούσουν»)… Και για τη μυθοπλασία του, συμπεριλαμβανομένων δύο από τα πιο δημοφιλή μυθιστορήματα που γράφτηκαν ποτέ: Τη «Φάρμα των Ζώων» και το «1984».

Δείτε στο ακόλουθο ντοκουμέντο από την British Pathé αστέρες του Χόλιγουντ να συγκεντρώνονται για την κινηματογραφική πρεμιέρα του 1984 του Τζορτζ Όργουελ στο Warner Theatre στη Leicester Square στο Λονδίνο το 1956.

Το έργο του Όργουελ εξακολουθεί να επηρεάζει τη μαζική και πολιτική κουλτούρα και επανέρχεται συχνά στην επικαιρότητα. Χαρακτηριστικό είναι ότι το όνομά του έχει εμπνεύσει έναν όρο, «οργουελικός», που περιγράφει ολοκληρωτικές, δυστοπικές καταστάσεις, καταστροφικές για την ευημερία μιας ελεύθερης και ανοικτής κοινωνίας, με δρακόντειο έλεγχο μέσω προπαγάνδας, παρακολούθησης, παραπληροφόρησης, άρνησης της αλήθειας και αυταρχικών πολιτικών. Χρησιμοποιούνται επίσης ευρέως πολλοί από τους νεολογισμούς του, όπως: Ψυχρός Πόλεμος, Μεγάλος Αδελφός, Αστυνομία Σκέψης, Δωμάτιο 101, διπλή σκέψη και έγκλημα σκέψης.

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More