Άσθμα: Πως ο ασθματικός ασθενής μπορεί να γίνει «κύριος της νόσου» – Τι λέει στο ertnews.gr ο καθ. Στ. Λουκίδης

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας και πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, κ. Στέλιος Λουκίδης, παραχώρησε συνέντευξη στο ertnews.gr και μίλησε για το άσθμα, την ασθένεια, η οποία ταλαιπωρεί περισσότερους από οκτακόσιες χιλιάδες Ελληνες και 330 εκατομμύρια άτομα, παγκοσμίως.

Συνέντευξη: Σοφία Πατραμάνη

Σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της νόσου καλούνται να διαδραματίζουν οι ασθματικοί ασθενείς. Είναι το μήνυμα της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας προς ανθρώπους, που ταλαιπωρούνται από άσθμα, με την κατάστασή τους να επιδεινώνεται, κάθε άνοιξη.

 «Ο ασθματικός ασθενής είναι ένας ασθενής όλων των ηλικιών. Βρέφη, παιδιά, ενήλικες, ηλικιωμένοι υφίστανται τις κλινικές εκδηλώσεις του άσθματος», μας λέει ο κ. Λουκίδης.

Πρόκειται για μια χρόνια νόσο. Είναι σίγουρο ότι ένα 50% των ανθρώπων που έχουν άσθμα, έχουν υποκείμενο αίτιο ή μια υποκείμενη εικόνα αλλεργίας, είτε αυτή αφορά το ανώτερο αναπνευστικό, είτε το δέρμα. Υπάρχουν ποικίλες εκδηλώσεις».

Κάθε άνοιξη, τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται το άσθμα, είναι πιο συχνά. Ο ασθματικός ασθενής ταλαιπωρείται αν το υποκείμενο αίτιο της ασθένειάς του είναι η αλλεργία στη γύρη.

« Όταν υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση από το υπεύθυνο (για τον κάθε ασθματικό ασθενή) αλλεργιογόνο, τότε εντείνονται τα  συμπτώματα. Γιαυτό, ο ασθενής πρέπει να προστατεύεται απέναντι από τον αλλεργιογόνο παράγοντα ο οποίος τον επηρεάζει. Μπορεί να μην είναι η ανθοφορία, αλλά κάποιο ενδο-οικιακό αλλεργιογόνο, όπως π.χ. τα ακάρεα. Μπορεί να είναι ένα αλλεργιογόνο, το οποίο έχει σχέση με το περιβάλλον που ζούμε, όπως είναι η υγρασία, η οποία ευνοεί την παρουσία των μυκήτων»,

Πώς μπορεί ο ασθματικός ασθενής να μειώσει τον κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου;

«Ο ασθενής πρέπει να γνωρίζει το αίτιο, που του προκαλεί το άσθμα και να λαμβάνει προληπτικά μέτρα, προκειμένου να περιορίσει την έκθεσή του σε αυτό. Και η σωστή πρόληψη δεν περιλαμβάνει μόνοτην προστασία από τις αλλεργίες, αλλά και από τις λοιμώξεις. Ο ασθματικός ασθενής πρέπει να προλαμβάνει τις λοιμώξεις, γιατί αυτές μπορούν να επιτείνουν τη νόσο. Για παράδειγμα, πρέπει να κάνει, πάντα, το αντιγριπικό εμβόλιο».

Το μήνυμα της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, προς τους ασθενείς, για την Παγκόσμια Ημέρα Ασθματος (στις 3 Μαϊου) είναι εφέτος η αυτοδιαχείριση της νόσου, πάντα σε συνεργασία με το γιατρό τους. Τί σημαίνει αυτό;

«Ο ενημερωμένος ασθενής, σε φάσεις, στις οποίες βλέπει μια αστάθεια της νόσου, πρέπει να μπορεί να ξεκινάει την αυτοδιαχείρισή της, λαμβάνοντας τη θεραπεία του, με τον τρόπο που του έχει υποδειχθεί, άμεσα, μέχρι να μιλήσει με το γιατρό του. Kαι, βέβαια, να λαμβάνει όλα τα μέτρα προστασίας απέναντι σε επιβαρυντικούς για το άσθμα παράγοντες».

Πώς προκαλείται το άσθμα;

«Το άσθμα προκαλείται όταν ένας παράγοντας εκλυτικός προσβάλλει τον αεραγωγό – τους σωλήνες, που αναπνέουμε και λόγω της φλεγμονής που κάνει σε αυτούς και των δομικών αλλαγών, τους ενώνει, τους κλείνει, με αποτέλεσμα ο αέρας να μπαίνει, μεν, αλλά να μην μπορεί να βγει εύκολα. Αυτή η χρόνια φλεγμονή, λοιπόν και αυτή η εικόνα της εισόδου και εξόδου του αέρα, με αυτές τις συνθήκες που περιγράψαμε είναι το κλινικό αποτέλεσμα του άσθματος. Τα συμπτώματα που έχει ο καθένας, μπορεί να εκφράζονται με δυσκολία στην αναπνοή, είτε με βήχα, είτε με συριγμό – ο ασθενής ακούει κάτι να σφυρίζει στο στήθος του».

Ποια είναι τα φάρμακα τα οποία λαμβάνουν οι ασθενείς;

«Η θεραπευτική αγωγή βασίζεται, κυρίως στα εισπνεόμενα, με κύριο εκπρόσωπο την εισπνεόμενη κορτιζόνη. Είναι το φάρμακο, το οποίο, με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα, έχει μειώσει, σε μεγάλο βαθμό, τις παροξύνσεις άσθματος και έχει πετύχει τον έλεγχο της νόσου».

Ορισμένες φορές, κυρίως από τους γονείς, εκφράζονται φόβοι για τη χρήση των εισπνεόμενων φαρμάκων. Υπάρχουν παρενέργειες από την κορτιζόνη;

« Εχει αποδειχθεί, πλέον, διαχρονικά, ότι η χορήγηση της εισπνεόμενης κορτιζόνης βελτιώνει τη νόσο, χωρίς την παρουσία ανεπιθύμητων ενεργειών, ειδικά στις ήπιες και μέτριες δόσεις, τις οποίες παίρνει το 90-95% των ασθενών. Τα εισπνεόμενα φάρμακα είναι αποτελεσματικά και δεν έχουν συστηματικές παρενέργειες. Είναι το βασικό όπλο, με το οποίο καταφέραμε να κάνουμε το άσθμα μια νόσο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και όχι μια νόσο των Επειγόντων Περιστατικών των νοσοκομείων. Και αυτό έχει επιτευχθεί, μέσω της θεραπείας, αλλά και των καινούργιων διαδικασιών, που υπάρχουν στην αξιολόγηση και στη διαχείριση της νόσου».

Ποια είναι η δράση των εισπνεόμενων φαρμάκων;

 «H εισπνεόμενη αγωγή έχει διπλό ρόλο: καταστέλλει τη φλεγμονή,

και συγχρόνως βοηθάει, μέσω του βρογχοδιασταλτικού, να

ανοίξει ο αεραγωγός σωλήνας, που αναπνέουμε, άρα να επανέλθει

σε ένα επίπεδο, που δεν θα υπάρχουν κλινικά συμπτώματα και δεν θα

αισθάνεται τίποτα ο ασθενής».

Υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν χρόνια χρήση αυτών των φαρμάκων;

«Φυσικά υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν χρόνια λήψη, καθημερινή. Ευτυχώς το ποσοστό τους είναι πολύ μικρό.

Για την αντιμετώπιση του σοβαρού άσθματος, τα τελευταία χρόνια, χορηγείται στους ασθενείς μία επαναστατική θεραπεία -οι βιολογικοί παράγοντες- η οποία στοχεύει σε συγκεκριμένους μηχανισμούς και έχει δώσει σε αυτούς τους ανθρώπους μια ποιότητα στη ζωή τους, που δεν υπήρχε στο παρελθόν. Στην πλειονότητά τους, είναι σαν να μην έχουν νόσο».

Ο κ. Λουκίδης αναφέρεται και στη συνεργασία με τους αλλεργιολόγους, για την εφαρμογή των ειδικών θεραπευτικών παρεμβάσεων, με τις οποίες επιτυγχάνεται η απευαισθητοποίηση του ασθενούς από την έκθεσή του στον αλλεργιογόνο παράγοντα, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες αυτό είναι το αίτιο εκδήλωσης του άσθματος.

«Πρέπει να υπάρχει μια συνεργασία και μια προσπάθεια, ώστε να μπορεί κανείς να δώσει το καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα στο άσθμα». Και ο καθηγητής Πνευμονολογίας επισημαίνει:

«Μην ξεχνάτε ότι το άσθμα είναι μια νόσος που πλέον δεν «απαγορεύει»σε κανέναν να αθλείται, να πρωταγωνιστεί, να έχει κοινωνική ζωή,ακόμα και να είναι πρωταθλητής ή Ολυμπιονίκης. Σκεφτείτε ότι υπάρχουν πάρα πολλοί αθλητές υψηλών προδιαγραφών, οι οποίοι έχουν άσθμα και παίρνουν την αγωγή τους και πρωταγωνιστούν στο άθλημά τους ή στην κοινωνική ζωή την οποία έχει ο καθένας τους».

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ) συνιστά την αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων, στο πλαίσιο της πρόληψης του άσθματος.

Οι επισημάνσεις και οι οδηγίες της ΕΠΕ είναι μεταξύ άλλων:

Για το κάπνισμα

Το ίδιο το κάπνισμα είναι ένας βλαπτικός ερεθιστικός παράγοντας για τους ασθενείς με άσθμα.

Το κάπνισμα κάνει τα φάρμακα του άσθματος λιγότερο αποτελεσματικά. Όταν καπνίζεις χρειάζεσαι μεγαλύτερες δόσεις φαρμάκων για να επιτύχεις το ίδιο αποτέλεσμα.

Το παθητικό κάπνισμα είναι επίσης βλαπτικό για τους ασθενείς με άσθμα, ιδιαίτερα για τα παιδιά.

Εάν καπνίζεις και έχεις άσθμα πρέπει να προσπαθήσεις άμεσα να το κόψεις. Εάν δεν μπορείς να τα καταφέρεις μόνος/η σου, μπορείς να απευθυνθείς για βοήθεια στο γιατρό σου ή σε κάποιο ιατρείο διακοπής καπνίσματος.

Το κάπνισμα μέσα σε σπίτι όπου ζουν ασθενείς με άσθμα απαγορεύεται αυστηρά!

Αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων στο περιβάλλον

Να αποφεύγεις τα ενοχλητικά απορρυπαντικά ή καθαριστικά, καθώς και σαπούνια, αφρόλουτρα ή σαμπουάν με έντονο άρωμα.

Να αποφύγεις ή να απομακρύνεις τα κατοικίδια ζώα, ιδιαίτερα εάν κάποιος μέσα στο σπίτι εμφανίζει αλλεργίες σε αυτά (π.χ. τρίχωμα γάτας ή σκύλου, φτερά πτηνών).

Να αποφεύγεις την καύση ξύλου ή άλλων υλικών σε εσωτερικό χώρο. Αν δεν μπορείς να τα αποφύγεις φρόντισε για τον καλό εξαερισμό

. Άνοιγε καθημερινά τα παράθυρα για εξαερισμό. Να αποφεύγεις τις ώρες που υπάρχει αυξημένη ρύπανση της ατμόσφαιρας ή αυξημένες συγκεντρώσεις γύρεων στην ατμόσφαιρα.

Προγραμμάτισε τις ερεθιστικές δουλειές του σπιτιού (π.χ. σκούπισμα, χρήση ερεθιστικών καθαριστικών, ψεκασμός με εντομοκτόνα) για τις ώρες που θα λείπει ο ασθματικός ασθενής από το σπίτι.

Το υπνοδωμάτιο είναι σημαντικός χώρος για τους ασθενείς με άσθμα.
Απλά μέτρα που μπορείς να πάρεις είναι:

Απομάκρυνε χαλιά και βαριές κουβέρτες γιατί κρατάνε σκόνη και υγρασία.

Απομάκρυνε λούτρινα ζωάκια, περιττά υφασμάτινα έπιπλα και πουπουλένια μαξιλάρια ή παπλώματα.

Χρησιμοποίησε ειδικά καλύμματα που δεν συγκρατούν σκόνη για τα μαξιλάρια και τα στρώματα.

Χρησιμοποίησε ανοιχτόχρωμα κλινοσκεπάσματα για να πλένονται σε υψηλή θερμοκρασία συχνά

Στρες

Υπάρχουν ενδείξεις ότι το άσθμα επιδεινώνεται σε περιόδους άγχους και στρες. Το στρες μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει το άσθμα, με διάφορους τρόπους. Μια μελέτη του 2020 έδειξε ότι το στρες αυξάνει τη φλεγμονή, όπως πολλοί άλλοι παράγοντες (π.χ. έκθεση στον καπνό του τσιγάρου, σε αλλεργιογόνα εσωτερικού και εξωτερικού χώρου κτλ.). Επιπλέον, το στρες μπορεί να μειώσει την ανταπόκριση του ασθενούς στη φαρμακευτική αγωγή. Η θεραπεία για το άσθμα, που προκαλείται από το στρες, περιλαμβάνει τη συνήθη φαρμακευτική αγωγή για τη διακοπή των συμπτωμάτων του άσθματος.

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More