Νέα εξωτερική πολιτική της Τουρκίας ή απλώς προεκλογική;

Ποια μπορεί να είναι η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας μετά τις επόμενες εκλογές -ανεξαρτήτως το ποιος θα επικρατήσει- γενικότερα και ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη χώρα μας;  Η πρόσφατη βελτίωση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι συγκυριακή ή μπορεί να μονιμοποιηθεί;  Τι σημαίνει η νέα “δυτική στροφή” της Άγκυρας, καθώς και η εντατική προσπάθειά της να εγκαινιάσει καινούργιες συνεργασίες με Ισραήλ, ΗΑΕ, Σ. Αραβία, αλλά και Αίγυπτο. Επίσης, ποιες είναι οι τελευταίες εξελίξεις στη Λιβύη, σε σχέση με τον εκεί ρόλο της Τουρκίας, αλλά και πέραν τούτου;

Μετά το σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου στην Τουρκία έχει επικρατήσει ένα πιο ήπιο κλίμα σε σχέση με τα ελληνοτουρκικά. Υπήρξε επίσκεψη συμπαράστασης του Ν. Δένδια, δηλώσεις ευχαριστιών του Μ. Τσαβούσογλου και μέχρι και ευχετήρια επιστολή του τουρκικού ΥΠΕΞ για την 25η Μαρτίου! Επιπλέον, όλο το διάστημα μέχρι σήμερα συμβαίνει περιορισμός υπερπτήσεων και παραβιάσεων στο Αιγαίο.

Ωστόσο, όπως συζητήθηκε και στην εκπομπή, μια θετική αξιολόγηση όλων αυτών από την Αθήνα δεν πρέπει  να μετατραπεί σε μέσο εξωραϊσμού της εικόνας της Τουρκίας, καθώς είναι πρόωρο και παρακινδυνευμένο να μιλάει κανείς για «στροφή» όταν δεν γνωρίζει ποια θα είναι η επόμενη μέρα για την Τουρκία μετά την 14η Μαΐου, ούτε ως προς το πρόσωπο που θα εκλεγεί, αλλά ούτε ως προς την εξωτερική πολιτική που θα ακολουθήσει. Π.χ. οι μέχρι τώρα θέσεις Κιλιντζάρογλου, που φέρεται να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, είναι ενδεχομένως και χειρότερες από του Ερντογάν για τα θέματα που αφορούν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Έτσι, μόνο μετά τις εκλογές και αφού διαμορφωθεί η νέα κατάσταση πραγμάτων στην Άγκυρα θα μπορεί να διαπιστωθεί εάν τα σημερινά δείγματα γραφής μπορεί να έχουν βάθος και να σημάνουν αλλαγή αντιμετώπισης των ελληνοτουρκικών και του κυπριακού ζητήματος από την Τουρκία.  

Απ΄την άλλη, η Αγκυρα όλο το τελευταίο διάστημα παρουσιάζει μια φιλοδυτική στροφή -ουσιαστικού ή τακτικού περιεχομένου μένει να φανεί- την οποία σύμμαχοι και εταίροι δείχνουν έτοιμοι να σπεύσουν να ανταμείψουν, χωρίς να έχουν απαραίτητα στο νου τους, ταυτόχρονα, τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά και το κυπριακό.

Η Τουρκία μέσα σε μερικές εβδομάδες -κάτι που συμπίπτει και με την εκεί επίσκεψη του αμερικανού ΥΠΕΞ Α. Μπλίνκεν- πάγωσε ουσιαστικά το θέμα της χρήσης των S400 και της απόκτησης νέων, επικύρωσε την ένταξη στο ΝΑΤΟ της Φινλανδίας και από τα μέσα Μαρτίου σταμάτησε την παροχή καυσίμων και λοιπών υπηρεσιών που παρείχε στα ρωσικά πολιτικά αεροσκάφη, επιβατικά και εμπορικά στο έδαφός της. Και οι νέες αυτές τάσεις δεν υπάρχει ορατός λόγος να αναιρεθούν από μια νέα διακυβέρνηση Ερντογάν ή να αλλάξουν από μια τυχόν επικράτηση της αντιπολίτευσης στις εκεί εκλογές.  

Ακόμη, ένα άλλο ερώτημα είναι αν η Τουρκία βάζει και τα ελληνοτουρκικά στο πλάνο επίλυσης των προβλημάτων με άλλες χώρες  της περιοχής, (Ισραήλ, Αίγυπτο, ΗΑΕ, Σ. Αραβία). Ειδικά σε σχέση με το Κάιρο, η Αγκυρα θέλει διακαώς την επισφράγιση της αποκατάστασης των τουρκοαιγυπτιακών σχέσεων με μια επίσημη επίσκεψη Ερντογάν στην Αίγυπτο ακόμη και μέσα στον Απρίλιο. Η συνάντηση των ΥΠΕΞ των δύο χωρών Τσαβούσογλου και Σούκρι στο Κάιρο ήταν ήδη ένα σημαντικό βήμα για την εξομάλυνση των σχέσεων, αν και δεν υπήρξε κάποια θεαματική πρόοδος καθως οι διαφορές παραμένουν.  

Μια επίσκεψη Ερντογάν στο Κάιρο είναι θέμα ζωτικό για την Άγκυρα, αν και προφανώς παραμένουν ακόμη πολλές διαφορές  όπως  η έκδοση ορισμένων Αιγύπτιων Αδελφών Μουσουλμάνων από την Τουρκία στην Αίγυπτο, η αποχή της από τις εσωτερικές εξελίξεις στη Λιβύη και η πολυμερής διευθέτηση των θαλάσσιων ζωνών. 

Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τελευταίες εξελίξεις στη Λιβύη, και ειδικά εκείνες που μπορεί να επηρεάζουν τα ενδιαφέροντα της Αθήνας, παρότι τα φώτα της δημοσιότητας δεν είναι πλέον στραμμένα στην περιοχή Π.χ. εμφανίστηκε ένα νέο σχέδιο από τον  ειδικό εκπρόσωπο του ΟΗΕ Α. Μπατίλυ με την συγκρότηση μιας ιδιαίτερα διευρυμένης στην σύνθεση Επιτροπής η οποία θα αναλάβει την διεξαγωγή των εκλογών, καθώς και παραμονή της κυβέρνησης Ντμπεϊμπά μέχρι την ανάδειξη νέας.

Η σχετική πρόταση έχει την στήριξη της διεθνούς κοινότητας και του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όμως δεν γίνεται αποδεκτή από την Ανατολική Λιβύη και την Αίγυπτο. Πάντως τις τελευταίες εβδομάδες -και μετά την επίσκεψη του Διευθυντή της CIA Γ. Μπερνς στην Λιβύη όπου συναντήθηκε και με τον στρατηγό Χάφταρ- έχουν υπάρξει πυκνές επαφές Αμερικανών αξιωματούχων στην Ανατολική Λιβύη. Στόχος είναι να πείσουν τον στρατηγό Χάφταρ να συναινέσει στην απομάκρυνση των ανδρών της ρωσικής παραστρατιωτικής οργάνωσης Wagner από τις περιοχές που ελέγχει, με ένα από τα ανταλλάγματα να αναγνωριστεί de facto η κυριαρχία του σ’ αυτό το μέρος της χώρας και να μην υπάρχει αμερικανικό «βέτο» σε ενδεχόμενη υποψηφιότητα του.

Από την άλλη, ο στρατηγός Χάφταρ φέρεται να έθεσε το θέμα της ταυτόχρονης αποχώρησης των ξένων δυνάμεων, που θα συμπεριλάβει εκτός από την Wagner και τις τουρκικές δυνάμεις. Πάντως, οι εκκρεμότητες που παραμένουν είναι πολλές και μάλλον καθιστούν ανεδαφικές τις προβλέψεις διεθνών παραγόντων ότι οι εκλογές θα μπορούσαν να διεξαχθούν το ερχόμενο φθινόπωρο. Και σε ό,τι μας αφορά στενότερα, στο κέντρο της προσοχής παραμένει η τύχη του τουρκολυβικού μνημονίου, καθώς και η επίδραση που μπορεί να ασκήσει το αντίστοιχο ελληνοαιγυπτιακό.

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More