Φλέρυ Νταντωνάκη: Ποια ήταν η φωνή του «Μεγάλου Ερωτικού»;

13 Αυγούστου 2023

Η Φλέρυ Νταντωνάκη, το πιο μελωδικό «Σ’ αγαπώ» στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού, άφησε το ιδιαίτερο στίγμα της στην ελληνική, και όχι μόνο, μουσική σκηνή, περνώντας στην αιωνιότητα το 1998, 25 χρόνια πριν.

Η Ελευθερία Παπαδαντωνάκη, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, γεννήθηκε στις 11 Μαΐου του 1937 στην Αθήνα. Ήταν κόρη του του Αντώνη Παπαδαντωνάκη, σκηνοθέτη του ελληνικού κινηματογράφου. Σύμφωνα με την ίδια όμως, οι ταινίες του ήταν «οι χειρότερες ταινίες». Ωστόσο αυτό δεν φαίνεται να ήταν κάτι που απώθησε την μικρή, τότε, Ελευθερία να ασχοληθεί με τις τέχνες.

Έζησε, θα έλεγε και η ίδια αργότερα, δύσκολα παιδικά χρόνια. «Δεν αγαπούσα την οικογένειά μου» ομολόγησε η ίδια, μεγάλη πια. Να σημειωθεί ότι οι γονείς της καυγάδιζαν πολύ, μεγαλώνοντας τις δυο κόρες τους μέσα στην ένταση και τη ρήξη. Τελικά χώρισαν και η Φλέρυ πήγε να ζήσει με τον μπαμπά της, μακριά από τη μητέρα και την αδερφή της Μιράντα. Όμως το τέλος του βίαιου πατέρα της ήρθε νωρίς, σε ηλικία μόλις 40 ετών.

Ακούστε την σπουδαία ερμηνεύτρια να αφηγείται τη μουσική της διαδρομή σε μια σπάνια συνέντευξη στην Έφη Πουλοπούλου, η οποία μεταδόθηκε από το Δεύτερο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας το 1986:

Το ταξίδι στην Αμερική

Στα 20 της χρόνια φεύγει, δεν πάει στο φεγγάρι αλλά κάπου εξίσου μακριά, στην Αμερική. Στη χώρα των μεγάλων ονείρων αλλά και του χάους. Εκεί σπουδάζει Φιλοσοφία, Κοινωνιολογία και Ψυχολογία αλλά τελικά την κερδίζει η τέχνη. Εμφανίζεται σε γκρουπάκια της ομογένειας, «Miss Fleury Papantonakos of Athens who sang for the group», σε φόλκ κλαμπ αλλά ο μεγάλος σταθμός της ζωής της είναι το Broadway και το μιούζικαλ «Do I hear a waltz?». Εκεί υποδύεται την Ιταλίδα Τζιοβάνα, ένας μικρός ρόλος, ο οποίος δεν αφήνει αδιάφορους τους κριτικούς της εποχής που τη συγκρίνουν με την βασίλισσα του μιούζικαλ Cabaret Λάιζα Μινέλι.

Το «Do I hear a waltz?» που έκανε πρεμιέρα στις 18 Μαρτίου 1965 στο θέατρο της 46ης Οδού της Νέας Υόρκης, ήταν μιούζικαλ βασισμένο στο θεατρικό έργο «The time of the Cuckoo» του Άρθουρ Λόρεντς. Μάλιστα το όνομα της Φλέρυς στο πρόγραμμα ήταν δίπλα στους Μάντλιν Σέργουντ, Ζιλιέν Μαρί, Στιούαρτ Ντάμον, Ελίζαμπεθ Άλεν και Σέρτζιο Φράντζι. Να σημειωθεί ότι το μιούζικαλ αυτό ήταν η πρώτη και η τελευταία φορά που ο Ρότζερς και ο Σόντχαϊμ, οι δύο κύριοι του Broadway, θα συνεργάζονταν.

Η επιστροφή στην Ελλάδα

Κατά την παραμονή της στην Αμερική γνωρίζει τον Μάνο Χατζιδάκι, ο οποίος μαγεύεται από τη φωνή της και τη χρίζει μούσα του. Το 1970, δύο χρόνια μετά από την πτώση της Χούντας, επιστρέφουν μαζί στην Ελλάδα και ηχογραφούν τον δίσκο «Ο Μεγάλος Ερωτικός». Ο δίσκος είναι βασισμένος σε μελοποιημένα ποιήματα, με τη φωνή της Φλέρυς και τη συμμετοχή του Δημήτρη Ψαριανού.

Στο ακόλουθο απόσπασμα που προέρχεται από την εκπομπή «Τραγούδια που έγραψαν ιστορία» της ΕΡΤ ο Μάνος Χατζιδάκις μιλάει για το έργο «Μεγάλος Ερωτικός», και για τη συνεργασία του με τη Φλέρυ Νταντωνάκη, εξαίροντας τη μοναδικότητά της:

Ακολουθούν άτονα καλλιτεχνικά χρόνια. Συμμετέχει σε ταινίες μεγάλου και μικρού μήκους, συνεργάζεται ξανά με τον Μάνο Χατζιδάκι, στη «Ρωμαϊκή Αγορά», ενώ χαρίζει τη φωνή της στα «Τσιμεντένια Τραίνα» και σε συνθέσεις του Χρήστου Λεοντή βασισμένα στην ποίηση Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Επίσης συνεργάζεται με την Εθνική Λυρική Σκηνή και τραγουδάει υπέρ των σεισμοπαθών του Μεξικού. Τέλος, συμμετέχει στη συναυλία του συγκροτήματος «Τσιμεντένιο κονσέρτο» το 1986 στο θέατρο του Λυκαβηττού και ακολουθούν κοινές εμφανίσεις στην μπουάτ Ζυγός στην Πλάκα όπου έμελε να είναι και το κύκνειο άσμα της επί σκηνής.

Το φινάλε

Η Φλέρυ άρχισε σιγά, σιγά να αποσύρεται. Πολλά ακούστηκαν για την ψυχική της υγεία, χωρίς να ξέρουμε αν ήταν αλήθεια. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της έμεινε απομονωμένη μαζί με τη μητέρα της και την κόρη της Ζωή, ενώ απαντούσε αρνητικά στις νύξεις των καλλιτεχνών για μία επανεμφάνισή της.

Τελικά άφησε την τελευταία της πνοή στις 18 Ιουλίου του 1998, νικημένη από τον καρκίνο. Τα έξοδα της ταφής της τα ανέλαβε ο θετός γιος του Μάνου Χατζιδάκι, αφήνοντας την να αναπαυτεί δίπλα στον σπουδαίο συνθέτη, καλό της φίλο και μέντορά της.

Σε συνέντευξή της είχε πει για την ευτυχία: «Έψαχνα να βρω την ευτυχία. Δεν υπάρχει όμως ευτυχία στον κόσμο. Υπάρχει μονάχα μια ζωή που πρέπει να ζήσεις θαρραλέα, χωρίς δειλίες».

Σύνταξη / Επιμέλεια: Δανάη Καλογερή