«The Napalm Girl»: Mισός αιώνας μιας εικόνας που συγκλόνισε τον κόσμο

Στις 8 Ιουνίου 1972,  η Kim Phùc  χτυπήθηκε  από ναπάλμ  που εξαπέλυσε ο αμερικανικός στρατός κατά τον  πόλεμο του Βιετνάμ  κατά του άμαχου πληθυσμού. Το κορίτσι  έτρεξε γυμνό με καμένο δέρμα ουρλιάζοντας από τον πόνο. Μπροστά της,  ο φωτογράφος Nick Út  απαθανάτισε εκείνη τη στιγμή που έγινε  σύμβολο της θηριωδίας του πολέμου.

Η φωτογραφία  συγκλόνισε τις συνειδήσεις  της διεθνούς κοινότητας.  Η εμβληματική εικόνα  επιτάχυνε το τέλος του  πολέμου του Βιετνάμ  και άλλαξε για πάντα την ιστορία του φωτορεπορτάζ.

Εκείνη τη μοιραία 8 Ιουνίου 1972, η Kim έπαιζε με τα ξαδέρφια της στους δρόμους του Trang Bang. Κάποια τηλεοπτικά συνεργεία και πολλοί φωτογράφοι είχαν τοποθετηθεί σε εκείνο το χωριό. Ανάμεσά τους  ο Nick Út, ένας 20χρονος νεαρός  που  κάλυψε τη σύγκρουση στο Βιετνάμ  για το πρακτορείο  Associated Press.

Ξαφνικά, πυκνός μαύρος καπνός διαπέρασε τα πάντα. «Επικεντρώθηκα και είδα τέσσερις βόμβες να πέφτουν, τέσσερις εκρήξεις ναπάλμ», θυμάται ο φωτογράφος. Χιλιάδες Βιετναμέζοι διέφευγαν κατά μήκος του δρόμου, συμπεριλαμβανομένων πολλών παιδιών και ηλικιωμένων.

«Μέσα από το σκόπευτρο είδα ένα κορίτσι να τρέχει με τα χέρια τεντωμένα», συνεχίζει ο Út. Ήταν η Kim Phùc, ήταν εννιά χρονών και έτρεχε γυμνή με το δέρμα της καμένο και ούρλιαζε από τον πόνο. Οι  βόμβες ναπάλμ που έριξε ο αμερικανικός στρατός στον πληθυσμό του Βιετνάμ  τους είχαν χτυπήσει.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έριξαν  380.000 τόνους αυτής της ζελατινώδους βενζίνης  που χρησιμοποιήθηκε ως πολεμικό όπλο στο Βιετνάμ. «Ακόμα δεν μπορώ να καταλάβω ότι ο άνθρωπος δημιούργησε το ναπάλμ», λέει η Κιμ, πενήντα χρόνια αφότου ο Νικ φωτογράφισε εκείνη τη μοιραία στιγμή.

Στις 9 Ιουνίου 1972,  η υπογραφή της Kim και του φωτογράφου του Associated Press έκανε τον γύρο του κόσμου σε όλα τα εξώφυλλα των εφημερίδων. Ο αντίκτυπος ήταν εντυπωσιακός. Η εικόνα της Κιμ να τρέχει καμένη από ναπάλμ  τάραξε τη συνείδηση ​​της διεθνούς κοινότητας.

Οι πολίτες στις Ηνωμένες Πολιτείες βγήκαν στους δρόμους και πίεσαν την κυβέρνηση Νίξον να  επιταχύνει την αποχώρηση του στρατού  από έναν πόλεμο που κανείς δεν ήθελε. «Είναι μια από τις καλύτερες φωτογραφίες του πολέμου του Βιετνάμ», λέει ο Νικ.

Η φωτογραφία κέρδισε  το Pulitzer και το World Press Photo  εκείνη τη χρονιά και σηματοδότησε το  σημείο καμπής στην ιστορία της δημοσιογραφίας  για πάντα. «Αν σήμερα σκεφτόμαστε το Βιετνάμ, όλοι σκεφτόμαστε αυτή την εικόνα», δηλώνει η Ιταλίδα πολεμική ανταποκρίτρια Francesca Mannocchi.

«Αυτή είναι η δύναμη μιας φωτογραφίας, ότι μπορεί να σταματήσει τον χρόνο, να αφηγηθεί μια ιστορία και να συνδεθεί με ανθρώπους σε όλο τον κόσμο», λέει ο David Burnett, ο φωτογράφος που εμφανίζεται στο στιγμιότυπο του κοριτσιού ναπάλμ που αλλάζει το ρολό της φωτογραφικής μηχανής του και το οποίο περικόπηκε από τον Nick Út για να τονίσει την εικόνα της Kim Phùc.

Η επιλογή του καρέ και η εξάλειψη των υπολοίπων είναι ερωτήσεις που κάνουν καθημερινά οι δημοσιογράφοι όταν φωτογραφίζουν μια σύγκρουση. Είναι οι  μάρτυρες χθες και σήμερα. Αλλά το Βιετνάμ  ήταν ακριβώς ο  τελευταίος πόλεμος στον οποίο μπορούσαν να εργαστούν ελεύθερα  και επίσης να αναφέρουν τις συνέπειες για τους αμάχους. Ξεκινώντας από  το Ιράκ, ο Τύπος αναγκάστηκε να  συνοδεύσει τον στρατό, αυτό που είναι γνωστό με την έκφραση  «ενσωματωμένος τύπος».

Τον Μάιο του 2022, η Kim Phùc και ο Nick Út επανενώθηκαν στη Ρώμη. Πρόθεσή του ήταν να δώσει  στον Πάπα Φραγκίσκο εκείνη τη φωτογραφία  που έγινε 50 ετών και συμβόλιζε  τον παγκόσμιο πόνο  όσο λίγοι άλλοι.

Pulitzer Prize-winning photographer Nick Ut, center, flanked by Kim Phuc, left, holds the” Napalm Girl”, his Pulitzer Prize winning photo as they wait to meet with Pope Francis at the Vatican (AP Photo/Gregorio Borgia)

Για την Κιμ, αυτός ο σωματικός πόνος μεταφράστηκε σε  17 χειρουργικές επεμβάσεις  στις οποίες έχει υποβληθεί. Διπλά φαίνεται ο  συναισθηματικός πόνος  που έπρεπε να διαχειριστεί από την ημέρα του βομβαρδισμού. «Έπρεπε να επεξεργαστώ το μίσος, την αγανάκτηση και την οργή», αποκαλύπτει ενώ θυμάται πώς το κομμουνιστικό καθεστώς τη χρησιμοποίησε ως σύμβολο του πολέμου στην υπηρεσία του κράτους.

Ωστόσο, πάντα επιμένει ότι ήταν η  συγχώρεση  που την απάλλαξε από το μίσος. Το συντομότερο δυνατό, ζήτησε  άσυλο στον Καναδά  και σήμερα είναι μια Καναδή ακτιβίστρια που μάχεται από το δικό της ίδρυμα για  τα παιδιά θύματα πολέμου.

Η φιλία της  με τον Νικ  εδραιώθηκε  από την ίδια μέρα  που ο φωτογράφος απαθανάτισε εκείνη τη στιγμή. «Αυτή η φωτογραφία άλλαξε τη ζωή μου και της Kim», επαναλαμβάνει ο Út. «Στρέφομαι σε αυτήν για να εργαστώ για την ειρήνη», λέει η Κιμ με την τρυφερότητα και την αποφασιστικότητα που την οδήγησαν να γίνει Πρέσβειρα  Καλής Θέλησης των Ηνωμένων Εθνών.

Ο Νικ κατάφερε  να φωτογραφίσει και να σώσει το κορίτσι από το ναπάλμ  μεταφέροντας το στο νοσοκομείο και αναγκάζοντας το να νοσηλευτεί. Στη συνέχεια, η Kim έκανε νόημα για όλα όσα της είχαν συμβεί. «Έχει γράψει ένα κομμάτι ιστορίας με το δικό της σώμα», εξηγεί ο πολεμικός ανταποκριτής Mannocchi.

Ο Νικ μετέτρεψε το σώμα της Κιμ σε μια εμβληματική εικόνα που έχει ξεπεράσει μέρη, συγκρούσεις και εποχές.  «Τα τελευταία χρόνια, ποια φωτογραφία θα μπορούσε να πει κανείς ότι είχε τον ίδιο αντίκτυπο στις συνειδήσεις μας με τη φωτογραφία του κοριτσιού ναπάλμ;» ρωτά ο φωτογράφος Leonardo Scianna.

RTVE.es  

Μετάφραση: Αθανάσιος Ρούντος

www.ertnews.gr

Διαβάστε περισσότερα… Read More